VLOT & LEUK

Mensen waar je meteen op valt, zijn vaak niet de beste partners

Roos Vonk

Je bent op een feestje waar je niemand kent. Je kijkt om je heen. Wie zou leuk zijn om mee te praten? Wie zou er leuk reageren als je erop af stapt? Wat vinden ze van jou? Iedereen op het feestje doet hetzelfde als jij. Welkom in de wereld van eerste indrukken.

Duitse psychologen* onderzochten onlangs wie elkaar leuk vinden bij een eerste kennismaking. Niet verbazingwekkend bleek dat extraverte mensen vaak een positieve indruk maken: ze zijn makkelijker om mee te praten, ze praten levendiger en onderhoudender, lachen meer en uiten meer positieve gevoelens, zijn expressiever, dragen vlottere kleding dan introverten, en men verwacht dat ze anderen ook aardiger vinden. Die verwachting bleek overigens niet te kloppen, maar draagt wel bij aan hun populariteit.

Verrassender was dat ook mensen met sterk egocentrische waarden (bijvoorbeeld macht, succes en ambitie, en niet sociale waarden als vergeving en altruisme) populair waren, evenals narcisten – en dan nog wel die van de ergste soort: narcisten met een sterke neiging om anderen te exploiteren en een hoge graad van ‘entitlement’, het gevoel dat je privileges hebt die anderen niet hebben. Uit eerder onderzoek onder studenten was al bekend dat narcisten bij een eerste indruk bovengemiddeld goed overkomen, en dat dit beeld pas na gemiddeld zeven werkgroepen van 2,5 uur was omgeslagen in het tegendeel.

Het nieuwe Duitse onderzoek geeft aanwijzingen waar die aanvankelijke populariteit van narcisten en egotrippers hem in zit. Het blijkt dat deze mensen beschikken over de vier componenten van ‘charismatic air’: aantrekkelijkheid, bijvoorbeeld leuke en hippe kleding; een uitstraling van zelfvertrouwen en competentie; warmte en charme in het contact; en humoristische en geestige conversatie. Dit zijn eigenschappen die maken dat iemand ons bij de eerste ontmoeting aanspreekt, en hierin zijn narcisten en zelfzuchtigen moeilijk van extraverten te onderscheiden. Sterker nog, het lijkt erop dat wanneer je iemand ontmoet die allevier deze aansprekende kenmerken heeft, de kans groot is dat je met een narcist te maken hebt.

De wereld van eerste indrukken is onrechtvaardig: net als extraverten doen narcisten het ook reuze goed bij speeddating, terwijl een langdurige intieme relatie volstrekt niet hun ‘cup of tea’ is. Ze willen immers graag bewonderd worden, en als de geliefde hen na gemiddeld 7 dates gaat zien als minder minder aangepast, minder warm, en meer vijandig en arrogant, dan is de lol er af en gaan ze op zoek naar de volgende. Bij een nieuwe eerste ontmoeting hebben ze immers gegarandeerd weer succes. Mannen die daarentegen introverter zijn en mannen die een lange-termijn-relatie zoeken, maken een minder goede eerste indruk en scoren dan ook slechter in ‘snelle’ settings zoals speeddating.

Deze resultaten wijzen niet alleen op mogelijke problemen in de liefde, maar ook in de samenleving die steeds sneller en dynamischer wordt. Mensen willen vermaakt worden en in talkshows (zoals DWDD) zien we nog vrijwel uitsluitend snelle vlotte types met narcistische trekjes, want voor de bedachtzame introvert hebben we geen geduld. Wie weet hangt dit samen met de constatering dat onze samenleving steeds narcistischer wordt. Wil je in liefde en leven meer echtheid en diepgang, volg dan het advies om je niet gelijk te laten inpakken door smooth-talkers, en juist wat beter te kijken naar mensen die op het oog minder flitsend zijn.