LEVENSLESSEN

Vriendschap is waardevoller dan goede raad

Je bent vast, net als ik, ooit in je leven weleens niet zo lekker bezig geweest. Zeuren, slachtofferig doen, ruzie zoeken, doormodderen in een baan die je niet ligt, of in een relatie met een m/v die het met de moraal of de loyaliteit niet zo nauw neemt. Ik noem maar wat.

Als je dat soort dingen hebt gedaan, en als het nu weer over is, dan weet je dat het soms tijd kost voordat je inziet dat je bent verdwaald. Ik bedoel écht inziet, tot in het diepst van je vezels en je hart – want vaak kun je het wel bedénken maar het voelt anders, en de behoefte ermee door te gaan is sterker. Je moet eerst de dingen zien zoals ze werkelijk zijn, en verantwoordelijkheid nemen voor je eigen aandeel.

Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Het inzicht sijpelt heel langzaam naar binnen, soms is er opeens een helder moment, maar evengoed heb je de volgende dag weer een terugval. In een hopeloze liefdesrelatie werkt het zelfs een beetje als een heuse verslaving. Een junkie doet alles, inclusief anderen en zichzelf voor de gek houden, om de ongezonde gewoonte voort te kunnen zetten. Mensen die verliefd zijn op de verkeerde doen dat vaak ook. Vaak besluiten ze vol goede moed er een punt achter te zetten, maar in een zwak moment vallen ze weer terug en begint alles van voor af aan. 

Dan zeg je tegen je vriendinnen dat het "nu allemaal anders" is omdat je de ander nu doorziet en weet wat je doet. Zij zien met lede ogen aan hoe je aan het klooien bent en proberen je tot inkeer te brengen. Goede raad is vaak helemaal niet duur, de wereld is vol van levenswijsheid immers, maar het heeft vaak geen enkel effect.

Uiteindelijk moet ieder mens toch zijn eigen fouten maken. Je leert van het leven, niet van de woorden van anderen. Je moet helemaal zelf je gat branden en keihard op de blaren zitten, zinken tot aan de bodem. Dat betekent, vanuit de goedbedoelende vriend(in) bekeken, dat het zinloos is op iemand in te praten dat het anders moet, of iemand te helpen de waarheid onder ogen te zien. 

Er is een natuurlijk tempo waarin inzichten indalen. Je kunt niet werkelijk zien waar je in zit totdat je eruit bent. Anderen zien het wel, zij zitten er niet in immers, maar er is niet veel wat ze kunnen zeggen waardoor je opeens wakker wordt. Ze staan erbij en kijken ernaar: een trein die in z’n eigen tempo doordendert. Je praat erover want je zit ermee, en je doet alsof dat verschil kan maken. Maar het is hooguit fijn dat je je ellende kunt delen met anderen en je gesteund voelt. Dat is het enige wat vrienden voor elkaar kunnen doen. Dat is niet niks, overigens. Accepteren dat die trein gaat zoals ‘ie gaat en de ander hoe dan ook steunen; de scherven oprapen van het servies dat die ander telkens zelf stukgooit. Dat is veel moeilijker dan uitleggen hoe jij het ziet, en waarom het anders moet, en hoe. Moeilijker, en van meer betekenis en meer wijsheid.