HEBBEN NARCISTEN MEER SEX-APPEAL?

Ja, vinden ze zelf. En het is nog waar ook.

Roos Vonk

Narcisten vinden zichzelf sexy. In vragenlijst-onderzoek geven ze aan dat ze relatief veel seksuele partners hebben gehad, makkelijk nieuwe relaties beginnen, en als ze een relatie hébben, dat ze nog best veel andere leuke partners kunnen krijgen.

Maar ja, hallo, het zijn narcisten. Wie weet is dit allemaal zelfoverschatting. Om na te gaan of er iets van klopt, hebben Duitse onderzoekers* drie leuke onderzoeken gedaan, oplopend van strak experimenteel gecontroleerd tot natuurgetrouw en middenin het volle leven.

In de eerste studie lieten ze deelnemers een vragenlijst zien die zogenaamd was ingevuld door een andere deelnemer van het andere geslacht. Het ging om een vragenlijst die bedoeld is om narcisme te meten, met uitspraken als “Ik heb een natuurlijk overwicht dat door mensen wordt herkend” en “Mensen vinden het altijd leuk om naar mijn verhalen te luisteren”, maar ook minder leuke aspecten van narcisme, zoals “Ik ben pas tevreden als ik krijg waar ik recht op heb” en “Ik vind het makkelijk om anderen te manipuleren”.

In werkelijkheid hadden de onderzoekers deze vragenlijst ingevuld. Sommige deelnemers kregen een antwoordenpatroon te zien dat typerend was voor een echte narcist, andere zagen antwoorden die juist laag narcisme weerspiegelden, en bij een derde groep zat het in het midden. Aan de deelnemers werd gevraagd hoe sexy de andere deelnemer leek die de vragenlijst had ingevuld, en of het iemand was die de andere sekse zou aanspreken. Het bleek dat de hoog-narcistisch ingevulde test tot hogere scores leidde op deze kenmerken dan de andere twee versies. Een narcistisch antwoordenpatroon wekte dus de indruk dat de persoon relatief sexy was. Ging het om gewoon vriendschap, dan trad dit effect niet op. Als maatje werd de narcistische persoon even aantrekkelijk gevonden als anderen.

In een tweede onderzoek werd de narcisme-test werkelijk afgenomen bij een nieuwe groep deelnemers. Elke deelnemer moest tevens een goede vriend(in) meebrengen naar het onderzoek. Aan deze vriend(in) werd gevraagd om (vertrouwelijk) aan te geven of de deelnemer vaak in de smaak viel bij de andere sekse, complimenten kreeg of uitnodigingen en andere tekenen van sex-appeal. Verder werd gevraagd hoe leuk de persoon was om mee bevriend te zijn. Ook hier bleek dat narcisten (volgens de test die ze zelf hadden ingevuld) niet perse leuker waren om mee bevriend te zijn, maar wel meer aantrekkingskracht hadden op de andere sekse, volgens hun vrienden. Ook bleek dat dit verband samenhing met hun uiterlijke aantrekkelijkheid en sociale ongeremheid. De narcisten zagen er leuker uit, en in contact met anderen waren ze meer op hun gemak, minder verlegen en geremd. Deze kenmerken hingen samen met hun succes bij de andere sekse.

Dat bleek ook uit een derde onderzoek, waarin mannelijke deelnemers werden gerecruteerd om op straat vrouwen aan te spreken. Vooraf werd de narcisme-score van de mannen gemeten met een test. De opdracht was om 25 vrouwen op straat te benaderen en van zoveel mogelijk vrouwen hun contactgegevens (bijv. telefoon, email, facebook-gegevens) los te peuteren. Twee onderzoeksassistenten liepen er onopvallend achteraan om bij te houden wat er gebeurde en naderhand nog wat vragen te stellen aan de benaderde vrouwen – als die dat wilden althans, want veel vrouwen waren afgeknapt en wilden gauw verder lopen. Gemiddeld lukte het de mannen slechts om van 1,9 vrouwen contactgegevens te krijgen, maar er was een grote spreiding. De helft van de mannen scoorde 0 vrouwen, een enkeling scoorde er 14. De narcisten bleken ook hier weer het meest succesvol. Zij kregen van meer vrouwen gegevens los. (De vrouwen die ze benaderden waren even aantrekkelijk, dus ze gingen niet eerder achter een makkelijk succesje aan.)

Ook in deze studie kwam naar voren dat het succes van narcisten samenhing met hun hogere aantrekkelijkheid en ongeremdheid. In eerder onderzoek is al aangetoond dat narcisten het beter doen in speeddating-settings, doordat ze charismatischer overkomen. Ze kleden zich leuker, ze stralen meer zelfvertrouwen uit, ze maken makkelijk contact en hebben een geanimeerde conversatie. Op foto’s zijn ze niet per se fysiek mooier dan niet-narcisten, maar ze besteden meer aandacht aan hun uiterlijk en door hun lichaamstaal en hun lossere stijl komen ze wel aantrekkelijker over: ze hebben meer charme.

Narcisten hebben dus echt meer sex-appeal. Maar ze roepen niet heel veel warmte en sympathie op bij mensen die hen langer kennen. In vaste relaties doen ze het ook niet best: ze kijken meer om zich heen of ze een leuker iemand zien, zijn vaker ontrouw, en zijn weinig empathisch en betrokken bij hun partner. Ze komen dan ook vaak in de categorie “foute man” of “femme fatale”. Conclusie: kom je een leuke narcist tegen, laat je dan lekker versieren, maar beschouw het als een one-night-stand – nou vooruit, twee nachtjes dan.