EIGENWAARDE

Moet je van jezelf houden om van een ander te houden?

Roos Vonk

Je moet eerst van jezelf houden om van een ander te kunnen houden.’ Klopt dat? Het antwoord hangt ervan af wat je verstaat onder ‘van jezelf houden’. Een lage zelfwaardering is inderdaad niet bevorderlijk voor een goede relatie: onzekere mensen hebben veel bevestiging nodig. Bij bedreigingen van de relatie zijn ze geneigd om bij voorbaat al gevoelsmatig afstand te nemen van de partner, omdat ze er niet op rekenen dat die hen steunt.* Als de partner ergens mee zit, voelen ze zich aangevallen waardoor ze defensief kunnen reageren.

Maar kijken we enkel naar de duur van een relatie, dan kunnen we niet zeggen dat hoge zelfwaardering bevorderlijk is voor de duur. Dit komt doordat mensen met een hoge zelfwaardering eerder uit de relatie stappen als het niet goed gaat. Mensen met een lage zelfwaardering hebben het gevoel dat ze weinig alternatieven hebben en zullen dus bij hun partner blijven – ook in slechte tijden, en ook als het wellicht beter zou zijn op eigen benen te gaan staan. De liefdesgevoelens van deze mensen worden minder gekenmerkt door gepassioneerde liefde en meer door zelfopofferende liefde. Voor de partner van deze mensen is dat allemaal geen onverdeeld genoegen: de onzekere partner heeft veel behoefte aan bevestiging en is zo gevoelig voor afwijzing dat je voortdurend op je hoede moet zijn om crisis te vermijden.**

Je zou dus zeggen dat mensen met een hoge zelfwaardering meer in staat zijn tot ‘echte liefde’ en een gezonde relatie. Maar niet alle soorten hoge zelfwaardering zijn gezond. Een bepaalde vorm van hoge zelfwaardering is narcisme. Narcistische mensen zien de liefde vooral als een spelletje. In een onderzoek*** scoorden ze hoger op vragen als: ‘Ik houd mijn partner een beetje in het ongewisse over mijn liefde voor hem of haar’ en ‘Ik vind het leuk om het spel der liefde te spelen met meerdere partners.’ Het spelen met de liefde bleek voort te komen uit hun relatief grote behoefte aan macht en aandacht.

Narcistische mensen hebben vaak veel flair, en kunnen dus in de beginnende fase van een relatie aantrekkelijke en spannende partners lijken. Ze komen echter niet snel voorbij die fase, doordat hun gebondenheid laag blijft. Ze zijn erg met zichzelf ingenomen, dus in hun beleving kunnen ze veel aantrekkelijke partners krijgen. Na de eerste fase krijgen ze het idee dat hun partner wellicht niet leuk genoeg is om zo’n superman of -vrouw als zijzelf te matchen. Ze hebben het gevoel dat ze iets beters kunnen krijgen. Ze hebben dan ook veel oog voor andere mensen waar ze wel mee uit zouden willen.

Een gezonde positieve zelfwaardering daarentegen blijkt samen te hangen met gepassioneerde liefde en ook met een constructieve opstelling als er een conflict is in de relatie. Wanneer de partner een probleem aansnijdt, zien ze dit als een uitdaging om het samen op te lossen en de relatie verder te ontwikkelen. Je moet dus inderdaad van jezelf houden – op een gezonde manier – om van een ander te houden, en vooral: om samen verder te groeien.